Rơi vào hoàn cảnh không có vốn khởi nghiệp thường là những người có gia cảnh khó khăn, hoặc là người “tứ cố vô thân” xa quê hương xứ xở, không có người thân thích bên cạnh giúp đỡ, hỗ trợ. Tôi cũng là một người trong hoàn cảnh ấy nên rất hiểu, qua đây tôi muốn chia sẻ với bạn những kinh nghiệm khởi nghiệp không có vốn phải làm gì?
Mục Lục
Khởi nghiệp không có vốn phải làm gì?
Dưới đây là câu chuyện của tôi dựa trên hoàn cảnh của tôi, hiểu biết của tôi. Có thể không đúng khi áp dụng với những người khác. Nếu bạn có vấn đề gì với bài viết này, hãy vui lòng chia sẻ với thiện chí xây dựng.
Cái khó, ló cái ngu.
Khi tôi cầm trên tay con dấu và giấy đăng ký kinh doanh là lúc tôi đã tiêu đến số tiền cuối cùng sau một thời gian thất nghiệp. Công ty tôi làm trước đó bị giải thể nên vào thời điểm quyết định mở công ty riêng, tôi chỉ còn lại 1,5 triệu đồng trong túi, hoàn thành xong thủ tục đăng ký kinh doanh cũng là lúc hết tiền.
Tôi chưa bao giờ có ý định mở công ty hay nghĩ mình có ngày làm giám đốc. Tôi khá hài lòng với công việc chụp ảnh cho các báo và tạp chí, tin rằng chỉ cần làm tốt chuyên môn được cấp trên giao, có cuộc sống nhẹ nhàng không lo toan là đủ. Nhưng đời không như là mơ.
Cả 3 cơ quan gần nhất mà tôi làm trước khi rơi vào cảnh thất nghiệp đều là những công ty, tập đoàn lớn. Trong các cuộc họp tôi toàn nghe sếp nói về chuyện tiền tỷ, những kế hoạch đều mang tầm vĩ mô. Nhưng nội tình bên trong rất hỗn loạn, bên thì nội bộ đấu đá nhau để tranh giành ghế, bên khác thì dự án đang thực thi không hiệu quả, công việc không chạy, tiền khách hàng không về, tập đoàn mẹ thấy tình trạng bi đát liền ngưng cấp vốn. Đám nhân viên như tôi, có người ít bị nợ lương 3 tháng, người nào nhiều lên đến 5-6 tháng, ai mà càng hiền thì lương nợ càng lâu.
Tâm trạng của tôi khi ấy là một con chim sợ đậu phải cành cong. Tôi không biết nếu mình tiếp tục nộp đơn vào công ty A, công ty B này thì tương lai sẽ như thế nào, có bị nợ lương nữa không. Thế nên nghỉ việc xong tôi ở nhà nhận việc quay phim, chụp ảnh linh tinh bên ngoài, chờ đợi xem có diễn biến gì mới rồi tính tiếp. Trong khoảng thời gian đó, tôi mới nảy sinh ý nghĩ hay làm một cái gì đó cho riêng mình. Đằng nào thì cũng đang đói, mà đi làm thì cũng không biết tương lai ra sao, trong khi tôi còn mẹ và em trai đang ở cùng.
Về chuyện mở công ty, đúng là khi gặp khó thì cái ngu mới ló ra. Mới định hùn hạp với bạn thì người bạn ấy chơi xỏ, tôi mất luôn bạn. Đến lúc mở công ty có mỗi một mình làm tất tần tật, tôi càng thấy mình ngu, không có kiến thức gì về kinh doanh, thuế má, thủ tục hành chính nên hồi đó tôi bị “quần” cho lên bờ xuống ruộng. Nhưng tôi tin những ai đã từng rơi vào cảnh bần cùng, túng quẫn thường có ý chí mạnh mẽ để vượt qua nghịch cảnh.
Vẫn may mắn vì có được cái nghề kiếm cơm.
Trước lúc mở công ty thì tôi có nghề đạo diễn, biết chụp hình, quay phim. Khi mở công ty đầu tiên, tôi xác định là sẽ cung cấp các dịch vụ liên quan đến xây dựng hình ảnh, làm quảng cáo, tổ chức sự kiện… Tôi thuê trọ trên đường An Dương Vương, Quận 6 trong một xóm lao động nghèo nên đăng ký luôn địa chỉ này làm trụ sở. Công ty không có tiền làm bảng hiệu, bên trong trang bị một bộ máy tính bàn có từ hồi tôi còn đi làm. Hằng ngày, lúc làm việc do chỉ có một mình nên tôi thường ở trần mặc quần đùi… nhìn rất ra dáng một thanh niên nghiện game.
Không có tiền để đăng quảng cáo trên báo, hay chạy quảng cáo Google khi đó bắt đầu thịnh hành, tôi bắt buộc phải tìm ra cách nào để tự quảng cáo mà không tốn tiền. Cũng may nhờ thời gian dài hoạt động chụp ảnh nên tôi có được một nguồn tư liệu đủ dùng để quảng cáo, thế là hằng ngày tôi nghiên cứu các quy định của diễn đàn rồi tiến hành tạo account, soạn bài viết quảng cáo dịch vụ. Dù cho lười viết đến mấy, không có năng khiếu viết văn cũng phải ráng làm, nếu mình không làm thì ai làm cho, tiền đâu ra mà thuê người khác viết giùm.
Tôi nhớ mỗi diễn đàn thường quy định thành viên mới phải tham gia trả lời 10 lần mới được tạo bài, mỗi ngày chỉ được đăng 3 bài, nội dung bài phải dài trên 300 từ, không được trùng lặp nếu không sẽ bị ban nick. Thế là từ một dịch vụ chụp ảnh sản phẩm tôi đẻ ra rất nhiều bài viết con như:
- Chụp ảnh sản phẩm thuốc tây.
- Chụp ảnh sản phẩm mỹ phẩm.
- Chụp ảnh sản phẩm mắt kính.
- Chụp ảnh sản phẩm thời trang.
- …
Tôi thực hiện tương tự với các bài viết về dịch vụ chụp ảnh chân dung, chụp ảnh em bé, chụp ảnh gia đình, chụp ảnh món ăn, chụp ảnh thức uống,… Mục đích của việc tạo ra bài viết nhiều như vậy là để khi người ta vào diễn đàn xem sẽ nhìn thấy bài viết của mình. Còn nếu mình chỉ có một bài viết thì nó sẽ trôi đi khi người khác đăng bài của họ, mà quy định của diễn đàn là không cho đăng một nội dung nhiều lần. Bắt buộc phải tạo ra bài viết mới liên tục. Đây là một hình thức rất là sơ khai của nghề làm SEO mà về sau này tôi được biết và có cơ hội học bài bản. Bây giờ thì tôi chủ yếu tìm kiếm khách thông qua các bài viết trên website, tự nhận mình cũng khá chuyên nghiệp về chuyện viết lách rồi. Nếu quan tâm đến SEO bạn có thể tìm hiểu bài viết sau đây của tôi SEO là gì? SEO khác với Google Adwords ra sao? Qui trình thực hiện SEO?
Tôi có đưa một chỉ tiêu là đăng ký account trên 150 diễn đàn, mỗi ngày phải đăng 30 bài trong mục Rao Vặt – Tìm Việc, làm liên tục trong vòng 03 tháng bất chấp kết quả ra sao, hết thời hạn trên mới đánh giá và tính đường khác. Tôi làm hơn 01 tháng thì bắt đầu có khách hàng nhỏ, làm hết 03 tháng thì gặp được một khách hàng lớn và họ trở thành khách hàng thân thiết của tôi trong nhiều năm. Một thời gian sau công việc tốt hơn nên tôi tuyển được một trợ lý văn phòng, giúp tôi làm thao tác đăng bài (* Cho anh gửi lời cảm ơn Phương Khuyên nếu như em có vô tình đọc được bài này). Trên thực tế việc đăng bài vẫn được tôi áp dụng cho đến tận bây giờ nhưng ở một cấp độ cao hơn.
Đúc kết 1: Khi bạn khởi nghiệp mà rơi vào tình trạng không có vốn thì đầu tiên phải xây dựng thế mạnh về mặt chuyên môn (với tôi là nhiếp ảnh, quay phim, đạo diễn). Kế đến, bạn nên phát triển các dịch vụ/sản phẩm dựa trên khả năng chuyên môn của mình. Sau đó chọn một hình thức quảng cáo, tiếp thị với chi phí thấp như đăng bài trong diễn đàn, facebook group và làm việc đó một cách kiên trì. Nên đặt ra chỉ tiêu đánh giá về số lượng, tần suất, cố gắng tuân thủ theo quy định của Website/Admin Group.
Một số kinh nghiệm trên đã được tôi chia sẻ trong bài Muốn kinh doanh nhưng không biết phải bắt đầu từ đâu.
Muốn nhanh thì phải từ từ. Bình tĩnh, không nóng vội.
Slogan “muốn nhanh thì phải từ từ” thực ra chỉ dành cho mấy đứa không có tiền như tôi. Chứ dân giàu bước ra kinh doanh, muốn nhanh thì phải đập thật nhiều tiền vào để giải quyết cho xong vấn đề. Riêng tôi áp dụng chiêu này một cách rất triệt để, vì tôi hiểu nếu mình cháy nhanh quá thì sẽ mau tàn, mà lực của mình thì quá mỏng để cầm cự lâu dài. Người ta gọi mấy đứa như tôi là trên răng dưới dép cực kỳ chuẩn xác, không thể cãi được.
Các thiết bị văn phòng, máy móc làm nghề của tôi được mua sắm một cách từ từ theo từng giai đoạn, kể cả máy chụp hình. Tôi làm dịch vụ chụp hình nhưng không có máy xịn, do thời gian đi làm công ty được cấp máy, xong thất nghiệp ở nhà mấy tháng trời làm gì có tiền mua máy. Vì vậy, chỉ khi nào thương lượng xong, biết rõ yêu cầu của khách hàng tôi mới tìm thuê thiết bị phù hợp. Một người bạn trong trường là đạo diễn Văn Công Viễn cho tôi mượn 10 triệu, tôi dùng số tiền này mua laptop trả góp, tôi nghĩ mình cần chuyên nghiệp khi giao dịch thương lượng với khách hàng trước (Cám ơn ông bạn già!). Một tháng sau khi mở công ty tôi mới lắp được điện thoại bàn, ba tháng sắm được máy in, tháng thứ tư thêm được cây lọc nước một bên nóng, một bên lạnh. Như một con kiến chăm chỉ tha mồi, tha lâu ngày thì đầy tổ. Trong vòng một năm, tôi sắm đủ các thiết bị văn phòng tạm nhìn ra hình hài một công ty, nhưng vẫn chưa có công cụ hành nghề chính là máy chụp hình. Phải tới năm thứ ba tôi mới mua được một cái máy chụp hình đủ tốt để làm nghề.
Tôi ngồi làm việc ngay tại phòng trọ khoảng 8 tháng như một cách để tiết kiệm chi phí tối đa, nhưng cũng may là không có bất kỳ khách hàng nào đến gặp tôi tại “trụ sở”. Gặp xong chắc là tôi mất khách luôn nếu họ nhìn thấy “bộ mặt” công ty như thế. Tôi thường chọn cách tư vấn qua điện thoại và đề nghị đi đến tận nơi gặp khách, hoặc là hẹn gặp ở một quán cà phê nào đó trong trung tâm. Thời gian đó, một người bạn của tôi là Lê Cát Tiên – chị gái của Lê Cát Trọng Lý – mở quán Nếp Cafe trong một con hẻm trên đường Ngô Thời Nhiệm, Quận 3. Từ ngày có laptop, sáng tôi đóng bộ sơ-mi ngồi đồng ở quán của Tiên như văn phòng, chờ có khách gọi thì sẽ chạy đến gặp hoặc khách ở gần đó thì hẹn đến quán luôn. Tiên thường cho tôi ghi sổ cà phê, khi nào ký được hợp đồng có tiền mới tổng kết thanh toán một lần, hôm nào giữ thể diện hăng hái thanh toán tiền nước giùm khách là hôm ấy méo mặt (Tiên ơi! Cám ơn bạn già vì những ngày tháng gian khổ, làm phiền đến bạn). Gần tròn một năm công ty ra đời, tôi được một ông anh rủ thuê văn phòng chung. Bọn tôi thuê được phòng khách của một căn chung cư ngay trung tâm, có góc nhìn ra công viên Thống Nhất, tuy nhỏ nhưng rất thơ mộng. Chỉ là thuê chung văn phòng thôi chứ hai anh em cũng không làm việc gì chung, tiền thuê 3 triệu, mỗi người trả phân nửa. Trong phòng để được một cái bàn dài, một bàn tiếp khách và một cái hồ cá con con cho có phong thủy. Lúc mới thuê tôi có một mình, sau này có thêm nhân viên thì tôi dời qua một chỗ khác thuê nguyên căn chung cư 5,5 triệu. Nhân viên đông hơn lại chuyển sang một nhà nguyên căn 9 triệu, rồi qua nhà 15 triệu, giờ thì 2000$. (Cám ơn lão Hưng Béo, nếu không có lời rủ rê về 95 Pasteur của anh năm trước chắc sẽ không có em ngày hôm nay).
Đúc kết 2: Không có vốn thì phải chấp nhận đi đường vòng, chắc chắn con đường mình đi sẽ xa, sẽ dài hơn người ta nhưng mình làm gì có lựa chọn khác. Thay vào đó, mình phải làm việc chăm chỉ, xây dựng cơ sở từ từ, không được nôn nóng. Tuy mình không có vốn nhưng có thể vay mượn, hoặc mua trả chậm, số tiền lớn có thể sẽ khó nhưng 5 – 7 – 10 triệu chắc chắn sẽ mượn được. Khi có một chút tiền, quyết định sắm sửa, đầu tư dù mục đích là dành cho công việc thì cũng phải cân nhắc thật kỹ, chọn việc có tác động lâu dài trước.
Tự tin vào chất lượng sản phẩm & dịch vụ của mình.
Trước khi cung cấp cho khách hàng, phải dành thời gian nghiên cứu sản phẩm, cải thiện chất lượng dịch vụ để qua đó bản thân mỗi ngày thêm tự tin hơn. Mục tiêu của bạn không phải là để lấy tiền khách hàng ngày hôm nay, mà để mai này khách hàng còn quay lại, và sẽ giới thiệu thêm khách khác cho mình.
Khi mà tôi viết bài đăng trên các diễn đàn, tuy khách hàng có liên hệ nhưng phần lớn là tiếp xúc với thái độ e dè, họ lo lắng về chất lượng mà tôi cung cấp. Tôi thường xuyên nhận được những câu hỏi như:
_ “Bên em đã chụp hình sản phẩm thủy tinh bao giờ chưa?”
_ “Bạn có mẫu phim quảng cáo khách sạn không gửi cho mình xem với?”.
Đây là nhu cầu hết sức bình thường của khách hàng, đơn giản là họ muốn thẩm định về chất lượng dịch vụ của đối tác trước khi đi đến quyết định đặt hàng, ký hợp đồng. Nếu mình không giải quyết được nỗi băn khoăn này thì chắc chắn mất khách nhưng đâu phải cái gì mình cũng có sẵn.
Tôi đã sống trong một giai đoạn cực kỳ đói kém, có khách hàng liên hệ giống như giọt mưa giữa mùa nắng hạn, mình không thể nào để tuột cơ hội đó được. Những việc nào chưa từng làm qua, tôi thành thật chia sẻ tình trạng với khách hàng kèm theo một cam kết: Nếu như sản phẩm không đạt chất lượng thì không lấy tiền.
Thường thì việc mua bán, ký kết hợp đồng dựa trên hình thức bên đặt dịch vụ thanh toán một khoản tiền tạm ứng, đến khi công việc hoàn thành sẽ tiếp tục thanh toán phần còn lại. Tôi không đòi hỏi bất kỳ một khoản tiền tạm ứng nào hết, nên khách hàng cũng cởi mở hơn, dễ chấp nhận cho mình làm. Thậm chí trong một số dự án tôi còn phải vay mượn thêm để đầu tư, nếu không đạt yêu cầu sẽ không lấy tiền nên khách hàng càng tin tưởng. Khi mình dám thực hiện cam kết đó thì mình phải cực kỳ tự tin: Một là tự tin về chất lượng dịch vụ do mình cung cấp; Hai là chấp nhận trả giá “ôm đầu máu”, nợ nần đầm đìa nếu làm sai, có chơi có chịu, đơn giản vậy thôi. May mắn thay, các dự án được làm với tinh thần quyết liệt như vậy lại có chất lượng rất tốt.
Đúc kết 3: Đối với tôi việc xây dựng kho tư liệu sản phẩm mẫu là cực kỳ quan trọng. Chúng ta, trong thời gian hoạt động làm nghề gì phải luôn cố gắng lưu trữ những mẫu sản phẩm mình đã làm hoàn thành, còn không thì phải dành thời gian nghiên cứu, sáng tạo ra nhiều sản phẩm mẫu. Quá trình đó sẽ giúp cho kỹ năng, tay nghề và chất lượng sản phẩm của mình sẽ tăng lên đáp ứng được yêu cầu của khách hàng. Sản phẩm mẫu đối với mỗi ngành nghề sẽ có cách để sưu tập, lưu trữ khác nhau có thể là hiện vật có thể cầm nắm trên tay, xem trực tiếp hoặc cũng có thể là những đoạn video và hình ảnh.
Càng đam mê, con đường càng rõ ràng.
Tôi bắt đầu với nghề ảnh, từ chụp ảnh mới học quay phim rồi học đạo diễn. Mở công ty đầu tiên để cung cấp dịch vụ chụp ảnh, quay phim quảng cáo, tổ chức sự kiện. Vô tình một anh sếp cũ của tôi chuẩn bị tổ chức đám cưới, anh đề nghị tôi thực hiện cho anh một chương trình cưới thật đặc biệt. Đó là cơ duyên để tôi đến với nghề Tổ Chức Đám Cưới (Wedding Planner). Tôi có kể về chi tiết này trong bài Lịch sử thành lập Viet Nam Wedding Planner.
Tuy mở rộng sang làm Tổ Chức Đám Cưới, nhưng giai đoạn 2007-2010 các dịch vụ tôi cung cấp chủ yếu là: chụp ảnh cưới, quay phim cưới nghĩa là dựa trên thế mạnh từ trước đó của tôi. Cũng có khách đặt hàng tổ chức chương trình, xe hoa, mâm quả, decor… nhưng không nhiều. Hầu như các dịch vụ nằm ngoài chuyên môn hình ảnh là tôi phải liên kết với những đơn vị khác để thực hiện còn mình chịu trách nhiệm điều phối, giám sát chất lượng.
Hoạt động được một khoảng thời gian, chúng tôi nhận thấy khách hàng cần dịch vụ trang trí đám cưới nhiều hơn là Wedding Planner, nên vào năm 2013 tôi quyết định thành lập Dianthus Wedding Decor để tập trung phát triển dịch vụ trang trí. Khi khởi nghiệp Dianthus có được số vốn là 30 triệu, tôi dùng đầu tư một ít bàn ghế, cổng hoa cho thuê. Dịch vụ thế mạnh của Dianthus khi đó là trang trí gia tiên đám cưới, đám hỏi giá rẻ. Đến hết 2014 chúng tôi mới đủ lực để cung cấp dịch vụ trang trí tiệc cưới, sang năm 2017 chuyên làm tiệc cưới ngoài trời, 2019 chúng tôi nhận được 03 đám cưới của 03 đại gia Ấn Độ tổ chức ở Phú Quốc và Đà Nẵng (Báo Ngoisao.net và nhiều kênh truyền thông của Việt Nam có đưa tin về sự kiện này Tiệc cưới bí mật của đại gia Ấn Độ ở Phú Quốc).
Cũng trong năm 2013, Dragon Films Wedding & Events được thành lập để cung cấp dịch vụ quay phim và chụp ảnh cưới phóng sự giúp củng cố thế mạnh mà tôi đã có từ thuở ban đầu. Qua năm 2014, Dianthus Wedding Decor khai sinh thêm thương hiệu Lá Trầu Xanh – chuyên cung cấp mâm quả cưới để hỗ trợ cho dịch vụ trang trí nhà lễ gia tiên. Mục đích của chúng tôi là xây dựng một chuỗi các dịch vụ liên quan đến Cưới Hỏi để tương trợ cho nhau.
Đúc kết 4: Bạn nên dựa trên một kỹ năng chuyên môn làm thế mạnh, nếu hiện tại kỹ năng chưa cao thì phải dành thời gian luyện tập. Khi đã có thế mạnh rồi hãy phát triển thành sản phẩm & dịch vụ. Qua thời gian bạn sẽ học hỏi và có thêm được những thế mạnh khác, và tiếp tục phát triển những thế mạnh mới thành sản phẩm, dịch vụ mới. Tạo nên một vòng tròn dịch vụ dựa trên các thế mạnh tương liên quan với nhau.
Làm việc chăm chỉ, nâng cấp bản thân.
Hơn 10 năm qua tôi vẫn làm công việc cũ. Vẫn chụp ảnh, quay phim, tổ chức sự kiện, tổ chức đám cưới. Và sẽ còn tiếp tục hoạt động trong những lĩnh vực này trong tương lai. Nhưng điều khác là nếu ngày trước mình tự tay làm hết mọi việc, nay đã có các anh em đồng nghiệp họ hỗ trợ. Mình lùi về làm công tác chuẩn bị cho anh em: Lên kế hoạch mới cho tương lai, tìm kiếm thêm khách hàng… Có thể nói công việc chủ yếu mà tôi trực tiếp làm bây giờ là đào tạo và marketing.
Nếu so với trước đây, tôi đơn thuần chỉ làm chuyên môn, không biết marketing là gì, không biết thiết kế Website, làm SEO, chạy Google Ads, Facebook Ads, không biết viết bài. Giờ những vấn đề trên mình đã nắm vững, có thể chỉ dạy lại cho anh em trong công ty để cùng nhau làm. Đó là một quá trình dài mà mình phải học từ từ từng thứ một, học xong còn phải mang áp dụng thật nhuần nhuyễn để hiểu nguyên lý hoạt động, để truyền đạt lại cho anh em một cách dễ hiểu nhất. Tôi tin rằng việc rèn luyện đó không bao giờ được dừng lại nếu muốn tiếp tục tồn tại và phát triển.
Đúc kết 5: Sau khi cung cấp dịch vụ, sản phẩm ra thị trường bạn phải liên tục cập nhật, cải tiến chất lượng. Phải tìm ra được nguyên lý hoạt động hiệu quả và truyền thụ lại cho đội ngũ để họ tập trung làm chuyên môn. Riêng bạn phải tập trung cải tiến chất lượng, tìm kiếm khách hàng, đào tạo chuyên môn… Muốn làm được điều đó thì mình phải tự nâng cấp bản thân, cách nâng cấp bản thân đơn giản, hiệu quả nhất đó là mỗi năm dành một khoảng thời gian để học thêm một điều gì mới nhằm phục vụ cho công việc. Đó có thể là kỹ thuật chuyên môn mới, hoặc là những kiến thức marketing mới. Marketing rất là quan trọng, nếu người chủ doanh nghiệp vừa giỏi chuyên môn, vừa am hiểu về marketing thì chắc chắn sẽ tìm ra con đường phát triển cho doanh nghiệp.
Trên đây là những đúc kết kinh nghiệm của tôi ở thời điểm hiện tại đối với việc kinh doanh không có vốn. Có thể những người mà chúng ta thường nói “mạnh vì gạo, bạo vì tiền” họ sẽ không cần làm từng bước như vậy. Nhưng họ có con đường của họ, mình có lối đi của mình, mỗi người sẽ có một thời điểm để tỏa sáng. Ngoài ra, rất có thể bạn cũng quan tâm đến bài Muốn kinh doanh nhưng không biết phải bắt đầu từ đâu?
TMCUONG
Film Maker | Photographer | Marketer
Tôi tên Trần Mạnh Cường, công việc chính là làm Content, Marketing và nghiên cứu về các mô hình, hoạt động kinh doanh liên quan đến Online. Bên cạnh đó, tôi có công ty riêng hoạt động trong lĩnh vực Tổ Chức Sự Kiện, Cưới Hỏi, Quay Phim, Chụp Ảnh. Trong lĩnh vực Marketing, tôi tập trung xây dựng “content tử tế” cho Website của các doanh nghiệp, phục vụ số ít khách hàng thay vì phát triển số lượng và muốn đồng hành cùng doanh nghiệp lâu dài. Cụ thể, đối với mỗi một ngành hàng, tôi chỉ nhận làm content cho một thương hiệu với mục tiêu đưa doanh nghiệp trở thành TOP ngành. Bạn có thể tìm hiểu về các dịch vụ Marketing và quan điểm làm nghề của tôi trước khi quyết định hợp tác.
Ngoài ra, tôi là người sống tối giản theo chủ nghĩa khắc kỷ, đam mê thể thao, theo đuổi xu hướng sống xanh, đồng người là một người tình nguyện hiến tạng. Nếu bạn đã đọc đến dòng này, có nghĩa là chúng ta có duyên được biết nhau trong cuộc đời này, hãy vui lòng nhắn giúp tôi một lời, cho tôi có cơ hội được làm quen với bạn, dù trước tiên chỉ là bạn trên mạng xã hội.
